Home

Alles verandert bliksemsnel

De wereld is in nauwelijks 20 jaar totaal veranderd. Internet is de nieuwe Werkelijkheid geworden. Ruim 100 jaar geleden brachten telegraaf, telefoon, stoomboot, en trein, later het vliegtuig ons vooruit. Het ging snel, maar nooit zo snel als nu.

Onze wereld is veranderd in een dorp. Financiën, handel en industrie zijn uitgegroeid tot een georganiseerde productieketen. In dit ‘werelddorp’ met 7 miljard inwoners draait het om globalisering: het openstellen van grenzen voor de gemakkelijke verplaatsing van goederen en diensten.

Die ontwikkeling gaat razendsnel. Alleen een crisis, recessie of oorlog kan er een eind aan maken. Maar zijn de puinhopen aan de kant geschoven dan draait alles gewoon weer door en wellicht nog sneller dan voorheen.

Op deze site wil ik de veranderingen in de wereld volgen. Niet zoals een krant of tijdschrift doet, maar door alleen datgene eruit te pikken wat ik belangrijk vind.

Nederland in WO 1 nu gratis te lezen. Het boek verscheen in 2014.

nederland in wo1

Nederland in wo1


Indrukwekkend Namenmonument voor zinloze moord

Aan de holocaust heeft Nederland 102.000 Joden, Roma en Sinti verloren. Het holocaust Namenmonument in Amsterdam geeft dat getal een ‘gezicht’. Duizenden namen, namen en nog eens namen. Je loopt er zwijgend langs. De adem stokt je in de keel. Zoveel doden, zovelen zinloos vermoord.

Ik heb het holocaustmonument in Berlijn gezien, een naamloos doolhof van grauw beton. Amsterdam is kleiner, maar indrukwekkender door al die namen.

Daartussen staat ook de naam Jules Kahn, de chemicus uit de bandenfabriek Hevea in Heveadorp. In 1943, samen met zijn vrouw Feiga en zoon Boris, in Sobibor vergast. Hun namen leven voort in steen en in het boek De dood van Rubber.

Het zou goed zijn als mensen met ultra rechtse of ultra linkse sympathieën dit monument bezoeken om te ervaren waartoe extremisme leidt.

DAF, de auto met het pientere pookje

Al dat geklets over snelle auto’s, je hebt er niets aan, want de maximum snelheid is honderd kilometer per uur. Snel en goed schakelen is voor de meeste mensen één, maar het aardige is, de meesten kunnen helemaal niet goed schakelen. Daar maakte DAF een einde aan.

Van Doorne’s Automobielfabriek N.V kwam in 1958 met het pientere pookje waarmee je zonder ge-schakel gewoon voor en achteruit kan rijden. Een revolutie in autotechniek maar, zoals dat altijd gaat met iets nieuws, werd het pookje meteen neergesabeld. Wie in een DAF reed, schreef de autopers, was onsportief.

Gelukkig trokken weinigen zich daar wat van aan. Van de DAF werden er tot halverwege de jaren zeventig – toen het bedrijf in handen kwam van Volvo – tienduizenden verkocht. Ook in mijn familie werd er rondgereden in een DAF variomatic en die kar, uitgerust met een 33 pk sterke viertakt tweecilinder luchtgekoelde boxermotor, reed prima. Van de DAF 33 zijn er tussen 1967 en 1974 131.621 stuks gebouwd. Het zijn klassiekers – met prijzen variërend van 3.000 tot 6.000 euro.

Onmisbaar voor het Derde Rijk

Ik kijk graag in oude kranten. Zie de film- en showagenda van het Haags dagblad Het Vaderland. Wat opvalt is – hoe kan het anders, want de pagina stamt uit de Tweede Wereldoorlog – dat in alle films Duitsers of met het nazi-regiem sympathiserende buitenlanders acteren, zoals Johan Heesters.

Pagina uit dagblad Het Vaderland – Den Haag – van 17 augustus 1942.

De film ‘Dr. Crippen aan boord’ was een mega-succes, de thriller kreeg na de oorlog een vervolg. Operette paste niet in het Duitse denken, het was joods en decadent, behalve operettes van Franz Lehár, want daar was de Führer dol op.
In de Actualiteiten-revue aandacht voor de strijd aan het Oostfront. In 1942 stond een Duits leger voor Stalingrad, de slag begon op 23 augustus. Bij Moskou en Leningrad waren de Duitsers toen al vastgelopen. Ze hoopten op een wonder, vandaar de propagandafilm ‘Frederik de Groote’. Op het moment dat Pruisische koning Friedrich de Tweede de slag van Kunersdorf (tegenwoordig het Poolse Kunowice) dreigt te verliezen krijgt hij versterking van de Russische tsaar Peter de Grote en behaalt de overwinning.
Goebbels
Hilde Krucher in de film ‘Vrouw naar de tropen’ was een vriendin van naziminister Joseph Goebbels. Ze speelde ook in antisemitische films. Cruys Voorbergh, regisseur van de opera ‘Pelléas et Melissande’, stond na de oorlog twee maanden op non-actief omdat hij in de bezettingstijd “geen begrip had gehad voor de (…) verantwoordelijkheid die hij droeg”.
De revuefilm ‘Het leven is niet zoo kwaad’ is uit 1935. In de hoofdrol de toen populaire zanger en conferencier Lou Bandy. Na de oorlog wist niemand of hij fout of goed was geweest. Bandy – werkelijke naam is Lodewijk Ferdinand Dieben – adviseerde de Duitsers over de Kultuurkamer, maar zong ook vaderlandslievende liedjes. Dat is onnozel werd er gezegd en Bandy ging vrijuit. In 1959 pleegde hij zelfmoord. Ook Fien de la Mar pleegde zelfmoord. Op paaszondag 1965 sprong ze van tweehoog uit het raam.
Zarah Leander was een Zweedse zangeres met een wel heel typerende, zeer sexy, lage stem. In de oorlog was ze mega-populair in Duitsland. Met die houding had ze na de oorlog wat problemen, maar al gauw kraaide er geen haan meer naar. Ze overleed in 1981.
Lien Dyers
Ook acteur/zanger Hans Albers is nog altijd een topper in Duitsland, hoewel hij overleed in 1960. Hij werkte onder meer met Lien Deyers, artiestennaam van Nicolina Dijjers Spanier, de eerste Nederlandse actrice die ‘het maakte’ in het buitenland. Maar zij lag overhoop met de beroemde regisseur Fritz Lang en raakte alcoholverslaafd. Wim Sonneveld ontmoette haar in 1957 in Hollywood en was gechoqueerd van haar uiterlijk. Lien Deyers verdween in de mist van de tijd, zelfs haar sterfdatum is onbekend.
Van alle namen op deze krantenpagina leefde en werkte Johan Heesters het langst. Toen hij 107 was trad hij nog op. Heesters overleed in 2011 op 108-jarige leeftijd. Hij was een nazi pur sang. Hitler en Goebbels plaatsen hem op de Gotbegnadeten-Liste, een teken dat hij onmisbaar was voor het Derde Rijk.