Home

Alles verandert bliksemsnel

De wereld is in nauwelijks 20 jaar totaal veranderd. Internet is de nieuwe Werkelijkheid geworden. Ruim 100 jaar geleden brachten telegraaf, telefoon, stoomboot, en trein, later het vliegtuig ons vooruit. Het ging snel, maar nooit zo snel als nu.

Onze wereld is veranderd in een dorp. Financiën, handel en industrie zijn uitgegroeid tot een georganiseerde productieketen. In dit ‘werelddorp’ met 7 miljard inwoners draait het om globalisering: het openstellen van grenzen voor de gemakkelijke verplaatsing van goederen en diensten.

Die ontwikkeling gaat razendsnel. Alleen een crisis, recessie of oorlog kan er een eind aan maken. Maar zijn de puinhopen aan de kant geschoven dan draait alles gewoon weer door en wellicht nog sneller dan voorheen.

Op deze site wil ik de veranderingen in de wereld volgen. Niet zoals een krant of tijdschrift doet, maar door alleen datgene eruit te pikken wat ik belangrijk vind.

Nederland in WO 1 nu gratis te lezen. Het boek verscheen in 2014.

nederland in wo1

Nederland in wo1


Door e-auto krimpt wagenpark

Wen er maar aan, straks heb je een e-auto of je gaat met bus, fiets of trein. De vandaag voorspelde stijgende prijzen voor brandstof en wegenbelasting ga je echt wel merken.

Lexus bouwt nog steeds hybride-auto’s, ook die zijn flink aan de prijs. De elektrische variant staat in de steigers.

De prijs van een nieuwe auto rijst de pan uit, ook al ontvang je subsidie.

Ouderen onder ons denken nu met weemoed terug aan de jaren zeventig, toen kostte een spiksplinternieuwe auto zo’n zevenduizend gulden. Die tijd komt nooit meer terug.

In Nederland rijden nu bijna negen miljoen auto’s, het duurt wel even voor die allemaal zijn vervangen door e-auto’s. Maar mocht het plan van minister Jetten doorgang vinden dan zal het, ondanks de nog te verwachten aanpassingen, snel gaan, al zullen er straks naar verwachting veel minder auto’s rondrijden dan nu.

Ook e-sportwagens zijn in opmars.

Want hoe komen we op korte termijn aan voldoende lithium voor de fabricage van batterijen om de huidige omvang van ons wagenpark te behouden? Zoals het er nu uitziet gaat dat niet lukken.

Voor veel mensen is de auto straks te duur. Elektriciteit is goedkoper dan fossiele brandstof, maar accu’s zijn zwaar waardoor e-auto’s ook duur zijn in de wegenbelasting. De invoering van rekeningrijden, een actie die gepland staat voor 2030, kan dit teniet doen. Grote vraag is waarom de regering ook het vliegverkeer niet aanpakt, want op kerosine zit geen cent belasting.

Stikstofbalans

Doen we niets dan verpesten we het klimaat verder. De uitstoot van fossiele brandstoffen verstoort de natuurlijke stikstofbalans. Ontkenners van de zich langzaam voltrekkende klimaatcatastrofe zeggen dat CO2 van de natuur zelf komt. Dat is helemaal waar, de aarde stoot CO2 uit maar wij stoten meer uit en die extra uitstoot kan de natuur niet bijbenen. Ernstige hitte – denk even aan vorig jaar oktober, dat was de warmste maand sinds het begin van de weermetingen (1667) – en regenval zijn het gevolg.

Trouwen is weer helemaal in

Kerkelijk huwelijk – foto Volksbuurtmuseum, Utrecht.

Trouwen is zo burgerlijk, maar ja het is wel de meest sociaal acceptabele reden voor het stichten van een gezin en daarom in trek. Het aantal huwelijken is vorig jaar fors gestegen. In 2022 stapten in Nederland zo’n 70.000 mensen in het huwelijksbootje, vijfduizend meer dan in het jaar daarvoor. De stijging komt waarschijnlijk door de coronapandemie waardoor veel huwelijken werden uitgesteld. Het aantal geregistreerde partnerschappen kwam niet verder dan ruim 24.000, tweeduizend minder dan in 2021.

Sinds 1795 is alleen het burgerlijk huwelijk rechtsgeldig. Trouwen in het gemeentehuis deden velen toen alleen omdat je de zekerheid kreeg van een woonvergunning. Het kerkelijk huwelijk volgde later. Vooral gelovigen beschouwden die plechtigheid als de echte trouwdatum.

Wat je misschien niet wist over trouwen.

Bij vrouwen werden voor het huwelijk vaak de tanden getrokken. Ze kregen een kunstgebit, dan hoefde de partner geen dure tandartsrekeningen te betalen.
De trouwring draag je om je linker vinger, daar loopt een ader naar je hart – de vena armoris.
De jaren zestig van de vorige eeuw is de tijd van ontzuiling en ontkerkelijking. Tot eind jaren zestig moest een protestantse vrouw aan de r.-k-kerk dispensatie vragen voor het huwelijk met een katholieke man. Dat betekende dat ze zich moest conformeren aan het katholieke geloof en ook haar kinderen in die hoedanigheid moest opvoeden.
Tot 1957 was de man het hoofd van de ‘echtvereniging’, de vrouw een sloof die niets had te zeggen. In 1973 kwam in het burgerlijk wetboek te staan dat vrouwen niet meer ontslagen mogen worden bij trouwen of zwangerschap.

Foto Volksbuurtmuseum, Utrecht.

Door de ontkerkelijking en vooral de seksuele revolutie – weet je het nog, die kwam onder meer door de pil die in 1962 op de markt kwam – kozen steeds meer mensen voor ongehuwd samenwonen, ook al werd het nog lang gezien als zedenverwildering. Gelukkig, die tijd is voorbij. Inmiddels hebben we in Nederland alweer 22 jaar het homohuwelijk. Maar aan de seksuele vrijheid kleeft een zwart randje, want nog altijd zijn er mensen die hun neus ophalen voor seksuele dwarsliggers, ook al hebben zij er geen last van.

 

Baltische lichten, in het kielzog van de Oostvaarders

Zeilen is leven. Je moet het maar durven. In een Contest 35 helemaal van Almere varen naar de moeder van de Finse vuurtorens de Bengtskär. Onderweg bezoek je twintig andere imposante vuurtorens, die soms ook heroïsche zijn. Wie dit doet als solozeiler is een crack.

De ruim 2.600 kilometer lange zeereis is niet voor niets gemaakt, want ook wij, landrotten, kunnen ervan meegenieten. De zeiler schreef er een boek over met de toepasselijke titel Baltische lichten, in het kielzog van de Oostvaarders.

In de Maritiem Hotel, dat is de bijnaam van zijn boot, volgt de ‘vuurtorengek’ de aloude route van kooplui en vissers uit Duitse en Nederlandse Hanzesteden. De graanvaart op de Baltische Zee was lang onze Moedernegotie, een belangrijke levenslijn. Van de 1500 grote vrachtschepen in Nederland voer de helft op de Oostzee. Op Ameland bezoekt hij het graf van Fopke Cornelisz. († 1791), een schipper die het vaakst van alle Nederlandse Oostzeevaarders door de Sont voer – held van de graanvaart, zo wordt hij genoemd.

Wipvuur

Legt de zeiler aan in een haven dan pakt hij zijn fiets uit het vooronder en bezoekt een na bijstaande vuurtoren, zoals die op Skagen, gebouwd in 1746 door de Nederlandse architect Philip de Lange. Lang waren brandende hout- of kolenvuren op duin of (kerk)toren een baken voor de scheepvaart. Niet handig, want die vuren doofden bij regen. Later kwam er het wipvuur, vuur in een ijzeren korf aan een hoge paal, zo was het licht beter zichtbaar. Met de komst van elektriciteit kregen vuurtorens, om het maar eens zo te zeggen, pas echt formaat. Scherpe, roterende lenzen geven het licht nu een grotere zichtbaarheid, het schijnt tot wel vijftig kilometer ver.

Geschiedenis

Lezers van het boek krijgen een smak geschiedenis over zich heen. Dat is helemaal niet erg, want het is interessant genoeg en ook nog eens onderhoudend opgeschreven. Zo krijgen we een goede indruk van oorlogshandelingen op zee, schipbreukelingen en het betalen van tol voor de passage van de Sont, die ruim vierhonderd jaar werd geheven op de Kronborg – het kasteel waar Shakespeare zijn fictieve Hamlet situeerde. Maar er is ook informatie over de haring- en makreelvangst. ‘In de hele haven kwam het water in beweging, van het kerkhof tot de Maritiem Hotel die aan de overkant lag afgemeerd. Duizenden makrelen verdrongen zich in de haven. Hun donkergroene lijven glansden in het laatste daglicht. (…) Als ik een maaltje makreel wilde hebben hoefde ik alleen maar de puts overboord te gooien om de vis naar binnen te halen.’

Baltische lichten, in het kielzog van de Oostvaarders – 385 pagina’s – is geschreven door Harry Klieverik. Uitgever: Elikser in Leeuwarden (www.elikser.nl). Prijs 24,50 euro.