Alles verandert bliksemsnel
De wereld is in nauwelijks 20 jaar totaal veranderd. Internet is de nieuwe Werkelijkheid geworden. Ruim 100 jaar geleden brachten telegraaf, telefoon, stoomboot, en trein, later het vliegtuig ons vooruit. Het ging snel, maar nooit zo snel als nu.
Onze wereld is veranderd in een dorp. Financiën, handel en industrie zijn uitgegroeid tot een georganiseerde productieketen. In dit ‘werelddorp’ met 7 miljard inwoners draait het om globalisering: het openstellen van grenzen voor de gemakkelijke verplaatsing van goederen en diensten.
Die ontwikkeling gaat razendsnel. Alleen een crisis, recessie of oorlog kan er een eind aan maken. Maar zijn de puinhopen aan de kant geschoven dan draait alles gewoon weer door en wellicht nog sneller dan voorheen.
Op deze site wil ik de veranderingen in de wereld volgen. Niet zoals een krant of tijdschrift doet, maar door alleen datgene eruit te pikken wat ik belangrijk vind.
Nederland in WO 1 nu gratis te lezen. Het boek verscheen in 2014.
Nederland in wo1
Kapuzinergruft: kunstig bewerkte kisten
Grafornament in de Kapuzinergruft, Wenen.
In Nederland is de koninklijke grafkamer dicht, in het buitenland vaak open. Heeft het te maken met onze calvinistische inslag of schamen we ons voor het simpele kistwerk? In de Kapuzinergruft in Wenen, waar 146 telgen van het huis Habsburg begraven liggen, daaronder 12 keizers en 18 keizerinnen, staan kunstig bewerkte kisten.
Grafkist van Maria Theresia van Oostenrijk († 1780) en haar man keizer Franz I Stefan († 1765).
De ´begraafplaats´ stamt uit 1633 en is gebouwd in opdracht van Anna, keizerin van het Heilige Roomse Rijk. Zij stierf in 1618 en werd hier later als eerste begraven. De laatste telg uit het geslacht van de Habsburgers, die hier na drie keer kloppen als arme zondaar naar binnen werd gedragen, was Otto von Habsburg († 2011). Hij was de zoon van de laatste Oostenrijkse keizer Karel I. Die verloor zijn kroon in 1918 en stierf vier jaar later op Madeira, waar hij ook begraven ligt. Ook aartshertog Franz Ferdinand († 1914), troonopvolger en neef van keizer Franz Joseph I, tref je hier – behoudens zijn naam op een plaquette – niet aan. Na de moord in Sarajevo werd hij samen met zijn vrouw begraven in Artstetten.
Kist van keizer Jozef II († 1790). Hij gaf veel steun gaf aan de opera’s van Mozart..
Sisy
Kist van Elisabeth Amalie Eugenie in Beieren († 1898), beter bekend als keizerin Sisy.
Veel bezoekers staan stil bij de riante grafkist van Maria Theresia van Oostenrijk († 1780).
Ze ligt samen met haar man, keizer Franz I Stefan († 1765). Stefan had ook de zuidelijke Nederlanden onder zijn bewind. Ook de kist van de keizer die Mozart maar al te goed kende, Jozef II († 1790) trekt veel bekijks. Hetzelfde geldt voor de kist van keizer Franz Joseph I († 1916), die 68 jaar de scepter zwaaide over Oostenrijk-Hongarije. Zijn kist staat op een verhoging naast zijn vermoorde vrouw Elisabeth Amalie Eugenie in Beieren († 1898), beter bekend als keizerin Sisy. Door haar gedichten en dagboeken verrees haar populariteit tot romantische hoogten. Aan de andere kant ligt zijn zoon Rudolf. Hij pleegde samen met zijn maîtresse barones Mary Vetsera zelfmoord, al lees je daar niets over in de begeleidende tekst.
Rechts de kist van kroonprins Rudolf.
Hotel Imperial Wenen, hier slapen keizers, koningen en dictators
Hotels met een geschiedenis hebben altijd mijn interesse. Daartoe behoort zeker het luxe Hotel Imperial in Wenen, een onderdeel van de Marriott hotelketen. Dit voormalige paleis aan de Kärntner Straße werd begin jaren zeventig van de negentiende eeuw omgebouwd tot hotel.
De 79 kamers en 59 suites stralen de luxe uit van de belle époque. Een overnachting in de ´meest eenvoudigste´ kamer – nog altijd 35 m2 – begint bij 420 euro per nacht, exclusief ontbijt, dat kost veertig euro extra. Niet goedkoop maar bedenk, je slaapt hier onder één dak met keizers, koningen en dictators. Begin vorige eeuw maakte Adolf Hitler voor het hotel de stoep vrij van sneeuw. In maart 1938, Anschluss Ostmark bij Duitsland, werd de Führer op het balkon erboven door duizenden Weners toegejuicht. Het hotel deed hem een van de meest luxe suites cadeau.
Keizerlijke taart
Hierover geen woord in de officiële beschrijving van het hotel. Daarin wel lovende woorden over ander hoog bezoek, zoals dat van de laatste Oostenrijkse keizer Franz Joseph I. Bij de opening op 23 april 1873 kreeg hij een stuk handgemaakte keizerlijke taart. Het recept was bedacht door keukenhulp Xaver Loibner. De vierkante chocoladetaart met amandelen en marsepein is de tegenhanger van die andere, nog beroemder en zeker net zo lekkere, taart: de Sachertorte.
Het bonte Hundertwasserhaus in Wenen
De Bergpolderflat in Rotterdam, Het Schip in Amsterdam en de Trudo Toren in Eindhoven zijn sociale woningbouwmonumenten. Woningcorporaties bezitten 94 procent van de woningbouwmonumenten. Worden die veel bezocht? Nee. Heel anders is dat met het Hundertwasserhaus in Wenen, een sociaal woningbouwproject van de kunstenaar Friedensreich Hundertwasser – pseudoniem van Friederich Stowasser († 2000).
Dagelijks passeert een stroom toeristen langs dit bont uitgedoste sociale woningproject – 52 woningen – waarin mens en natuur samenvloeien. Een uitvloeisel van de antroposofische droom van Rudolf Steiner. Op de terrassen en balkons staan meer dan 200 bomen en struiken. Daarmee is het een oase in de stad. De gebolde pilaren hier doen Arabisch aan.
Efteling
Tegenover de appartementen ligt het Hundertwasser Village, een koopcentrum waarin de winkels, evenals het woongebouw, mij doen denken aan de Efteling. Misschien is dat de reden waarom het Hundertwasserproject zo in trek is. De mens is immers meer geïnteresseerd in ophef, dan in saaie theoretische kennis.
Wie gaat er nou naar de Bergpolderflat? Een mooi voorbeeld van het nieuwe bouwen uit 1934. Het Schip zal meer bezocht worden, want het is een museum over de architectuur van de Amsterdamse School. En de Trudo Toren uit 2021 valt met zijn uit stekende balkons wel op, maar van duizenden toeristen is ook daar geen sprake.