REDCOM

Het bestaat nog, een graf van de familie Mussert. Niet van de gewiekste ingenieur maar bovenal landverrader Anton, wel van zijn veertien jaar oudere broer Jo. Jo Mussert was beroepsmilitair en geen lid van de NSB. Zijn vijftien jaar jongere vrouw Dora daarentegen liep voor het nationaalsocialisme het vuur uit haar sloffen.

Toch vertrouwt de legerleiding Jo niet helemaal. Als luitenant-kolonel bij de genie is hij verantwoordelijk voor de bruggen en veren. Maar wanneer de Duitse dreiging toeneemt benoemen ze hem tot  depot- en kantonnementscommandant in Dordrecht.

Jo Mussert.

In mei 1940 ligt Dordt in de vuurlinie. Duitse parachutisten gaan er effectief te werk en brengen het Nederlandse leger in een chaotische toestand. Jo Mussert, psychisch niet al te sterk na een verwijderde, maar ongevaarlijke, tumor in zijn hoofd, staat onder hoge stress. Als op maandag 13 mei tanks Dordt binnenrijden denkt hij dat het Franse pantsers zijn. Niet vreemd, want ook volgens het Algemeen Hoofdkwartier en het Commando Vesting-Holland zijn het Fransen. Maar nee, het zijn moffen. Hij maakt dat hij wegkomt en wijkt met zijn legeronderdeel uit naar Sliedrecht.

Er zijn soldaten die dat hoogst onverstandig vinden en hem – mede door de achternaam van NSB-leider Mussert – verdenken van hoogverraad. Tijdens een stafoverleg op dinsdag 14 mei nemen kapitein Bom en luitenant Kruithof het pistool ter hand, ze willen Jo arresteren. Hij steekt zijn handen in de lucht, maar weigert mee te gaan. Dan lijkt hij naar zijn pistool te grijpen. Kruithof vuurt. Vier kogels treffen Jo. IJlings wordt hij naar het ziekenhuis in Gorinchem gebracht, waar hij die avond op 59-jarige leeftijd overlijdt.

Hij wordt begraven in het familiegraf in Gorinchem, bij drie van zijn kinderen, het echtpaar had er tien. In 1968 volgt zijn vrouw Dora, die tot aan haar laatste snik bij hoog en bij laag  beweert dat Jo’s broer, ‘oom Anton’ – geëxecuteerd op 7 mei 1946 en verdwenen in een naamloos graf – eigenlijk een soort van Johan van Oldenbarnevelt is geweest, maar dat, zo beweerde zij hardnekkig, zou Nederland pas later zien.

De officieren Bom en Kruithof draaiden de bak in. Kruithof ontspringt op het nippertje de doodstraf, hij kreeg twintig jaar, Bom tien jaar. In 1945 kwamen ze vrij. Kruithof werd onmiddellijk toegevoegd aan de staf van prins Bernhard. Ze noemden hem daar een patriot. In mei ’45 werd Jo Mussert door generaal Henri Winkelman postuum gerehabiliteerd. Over zijn functioneren in Dordrecht stak hij de loftrompet: Jo Mussert was een standvastig officier.

Meer weten? Lees: http://stijnwiegerinck.nl/artikel%20wiegerinck_na%20magazine_1-2010.pdf

Iedereen heeft gehoord over de gevechten op de Grebbeberg, maar weinigen

Kasteel Amstelwijck in Dordrecht waar in mei 1940 een Nederlandse commandopost was gevestigd.

hebben kennis genomen van de verovering van de bruggen bij Dordrecht en Rotterdam. Ook die begonnen op vrijdag 10 mei 1940, nu 81 jaar geleden. Herinneringen daaraan zijn nog altijd terug te vinden, zoals het bunkercomplex bij kasteel Amstelwijck in Dordrecht. Het in 17e eeuw gebouwde kasteel bood in 1940 onderdak aan een commandopost van het 28^e Regiment Infanterie.

Bunker bij de commandopost Amstelwijck in Dordrecht

Hier gelegerde soldaten kregen de volle laag van een Duits parachutistenleger, dat in de vroege ochtend van 10 mei landde in deze buurt. De strijd kostte aan 14 Nederlandse militairen en 4 Duitse militairen het leven. Onze soldaten waren uitgerust met zware mitrailleurs, maar de overval ging zo snel dat ze aanvankelijk uit pure wanhoop niet wisten waar ze het zoeken moesten.

Een eenvoudig monument

Dit monument herinnert aan de hevige gevechten in mei ’40 bij Dordt.

markeert de strijd. Op een donker bord is een roeiboot afgebeeld, een teken dat de soldaten na  hevige strijd over het water wisten te ontkomen naar veiliger gebied.

Ons leger vocht hard, waardoor het Duitse plan Fall Geld, de codenaam voor de overval op Nederland, België en Luxemburg, vertraging opliep. Het werd ons op dinsdag 14 mei betaald gezet met het bombardement op Rotterdam. Daarmee was Nederland overwonnen.

Op woensdag 15 mei tekende generaal Winkelman de capitulatie. Dat gebeurde in een

De Johannes Post School in Rijsoord waar op 15 mei de capitulatie werd getekend.

Generaal Winkelman (tweede van links) en generaal Fedor von Bock (niet op de foto) bij de capitulatie op 15 mei in de school met de bijbel in Rijsoord.

school die dienst deed als Duits hoofdkwartier in het dorp Rijsoord – gemeente Ridderkerk. Generaal Fedor von Bock nam de overgave in ontvangst.

Tegenwoordig is de school het Verzetsmuseum Johannes Post. Er staat een monument van de Nederlandse opperbevelhebber († 1952) en een gedenkteken dat aan de capitulatie herinnert, daarop de tekst: “Een volk dat zijn verdediging verwaarloost zet zijn vrijheid op het spel.”

Het museum – 6.000 bezoekers per jaar – staat te koop. Van de gemeente krijgt directeur Ad Los weinig sympathie. De gemeent Ridderkerk wil het museum wel overnememen maar volgens hem voor een veel te laag bedrag. De 72-jarige Los begrijpt dat niet. Hij heeft het museum in eigen beheer opgeknapt en ingericht en is niet van plan dit nationaal belangrijke gebouw voor een habbekrats van de hand te doen.

De spanningen tussen Rusland en Oekraïne lopen verder op. De kans op een oorlog waarbij de NAVO betrokken raakt is klein, maar niet uit te sluiten. Gebeurt het, dan zijn wij voor het eerst in oorlog met het grootste land ter wereld: Rusland.

Die kans is ontzettend klein. Een oorlog zou Rusland in een diepe economische crisis storten en daar zitten de kleptomanen in het Kremlin niet op te wachten. Maar niets is zeker, want het inhumane Rusland kan evengoed kiezen voor

De foto’s bij dit artikel zijn gemaakt in de atoombunker bij de Cromvoirtkazerne in Vught. Dit is de beveiligingsdeur.

een krachtmeting tussen oost en west. Mocht dat gebeuren dan staan wij als verlorenen in de woestijn, want hier zijn nergens schuilkelders die bescherming bieden tegen een atoom- of andersoortige aanval. Koning en kabinet beschikken over schuilkelders, maar wij, de burgers, kunnen geen kant op.

Ten tijde van de Koude Oorlog – 1946/1991 – beschikten we over bunkers die bestand waren tegen nucleaire, biologische en chemische aanvallen. In vrijwel iedere stad was wel een bunker te vinden. Na de val van het IJzeren Gordijn in 1989 juichten wij de vrede toe en die  ultieme schuilplekken verdwenen uit ons geheugen. Misschien is het niet gek om toch eens na te denken over nieuwbouw, want van die oude bunkers zal na jaren van onbruik niet veel over zijn.

Controlekamer van de atoombunker.

Tijdens de Koude Oorlog voorzag de NAVO een aanval van tenminste tachtig atoombommen op Nederland. Die bommen zouden, dacht men, niet alleen terechtkomen op militaire en strategische doelen, maar ook op grote steden.

In Nederland is een bezoek aan een grote atoombunker, bedoeld voor de burgerij,  niet mogelijk. Wil je die zien, ga dan – als de coronamaatregelen het toelaten – naar Berlijn waar diverse bunkers uit de Koude Oorlog te bezichtigen zijn, zie: https://www.berliner-unterwelten.de/. Deze gigantische bunkercomplexen, bedoeld voor duizenden mensen, waren voorzien van stroomgeneratoren, eigen watertappunten en installaties voor de luchtzuivering en zuurstofvoorziening.

Blijf je liever dichter bij huis, ga dan naar de Cromvoirtkazerne in Vught, daar kun je de

Stafbureau atoombunker.

atoomvrije verbindingsbunker van de Provinciaal Militair Commandant bezichtigen. Die bunker, eind jaren zeventig van de vorige eeuw gebouwd naar een ontwerp van de Dienst der Genie, was onderdeel van een landelijk verbindingsnetwerk, het ding gold als een modern fort.